En summo cxultant nutantes vertice sylvæ. Mittit aromaticas vallis Saronica nubes, Et juga Carmeli recreant fragrantia cœlum. Deserti lætâ mollescunt aspera voce Auditur Deus! ecce Deus! reboantia circum Saxa sonant, Deus; ccce Deus! deflectitur æther, Demissumque Deum tellus capit; ardua cedrus, Gloria sylvaruin, dominum inclinata salutet. Surgite convalles, turnidi subsidite montes! Sternite saxa viàm, rapidi discedite fluctus ; En quem turba diu eccinerunt enthea, vates En salvator adest; vultus agnoscite cæci Divinos, surdos sacra vox permulceat aures. Ille cutim spissam visus hebetare vetabit, Reclusisque oculis infundet amabile lumen; Obstrictasque diu linguas in carmina solvet Ille vias vocis pandet, flexusque liquentis Harmoniæ purgata novos mirabitur auris. Accrescunt teneris tactu nova robora nervis: Consuetus fulcro innixus reptare bacilli
Nunc saltu capreas, nune cursu provocat euros. Non planctus, non mæsta sonant suspiria; pectus Singultans mulcet, lachrymantes tergit ocellos. Vincla coercebunt luctantem adamantina mortem, Æternoque Orci dominator vulnere languens Invalidi raptos sceptri plorabit honores.
Ui qua dulce strepent scatebræ, qua lata vires
Pascua, qua blandum spirat purissimus aer, Pastor agit pecudes, teneros modo suscipit agnos Et gremio fotis selectas porrigit herbas, Amissas modo quærit oves, revocatque vagantes; Fidus adest custos, seu nox furat horrida nimbis, Sive dies medius morientia toricat arva. Postera sic pastor divinus seela beabit, E: curas felix patrias testabitur orbis. Non ultra infestis concurrent agmina siguis, Hostiles oculis flammas jaculantia torvis; Non litui accendent bellum, non campus ahenis Triste coruscabit radiis; dabit hasta recusa Vomerem, et in faleem rigidus curvabitur ensis. Atria, pacis opus, su gent, finemque caduci Natus ad optatum perducet cæpta parentis. Qui duxit fulcos, illi teret area messem, Et seræ texent vites umbracula proli. Attoniti dumeta vident inculta coloni Suave rubere ros's, sitientesque inter arenas Garrula mirantur salientis murmura rivi. Per saxa, ignivomi nuper spelæa draconis, Canna viret, juncique tremit variabilis umbra. Horruit implexo qua vallis sente, figuræ Surgit amans abies teretis, buxique sequaces Artificis frondent dextræ; palmisque rubeta Aspera, odoratæ cedunt mala gramina myrto. Per valles sociata lupo lasciviet «gna, Cumque leone petet tutus præsepe juvencus. Florea mansueta petulantes vincula tigri Per ludum pueri injicient, et fessa colubri Membra viatoris recreabunt frigore linguæ. Serpentes teneris nil jam lethale micantes Tractabit palmis infans, motusque trisculcæ Ridebit linguæ innocuos, squama que virentes Aureaque admirans rutilantis fulgura cristæ. Indue reginam, turritæ frontis honores Tolle Salema sacros, quam circum gloria pennas Explicat, incinctam radia æ luce tiaræ ! En formosa tibi spatiosa per atria, proles Ordinibus surgit densis, vitamque requirit Inpatiens, lenteque fluentes increpat annos.
Ecce peregrinis fervent tua limina turbis; Barbarus en! clarum divino lumine templum logreditur, cultuque tuo mansuescere gaudet. Cinuameos cumulos, Nabathæi munera veris, Ecce cremant genibus tritæ regalibus aræ ! Solis Ophyræis crudum tibi montibus aurum Maturant radii; tibi balsama sudat Idume. Etheris en portas sacro fulgore micantes Coelicolæ paudunt, torrentis aurea lucis Flumina prorompunt; non posthac sole rubescet India nascenti, placidæve argentea noctis Luna vices revehet; radios pater ipse diei Proferet archetypos; cœlestis gaudia jucis Ipso fonte bides, quæ circumfusa beatam Regiam inundabit, nullis cessura tenebris. Littora deficiens arentia deseret æquor; Sidera fumabunt, diro labefacta tremore Saxa cadent, solidique liquescent robora montis: Tu secura tamen confusa elementa videbis, Lætaque Messia semper dominabere rege, Pollicitis firmata Dei, stabilita ruinis.
[Nocte, inter 16 et 17 Junii, 1783.] SUMME Pater, quodcunque tuum de corpore Numen 3
Hoc statuat, precibus > Christus adesse velit: Ingenio parcas, nec sit mihi culpa rogâsse, Qua solum potero parte, placere tibi.
[Cal. Jan. in lecto, ante lucem. 1784.] SUMME dator vitæ, naturæ æterne magister,
Causarum series quo moderante fluit, Respice quem subiget senium, morbique seniles, Quem terret vitæ meta propinqua suæ, Respice inutiliter lapsi quem pœnitet ævi; Recte ut poeniteat, respice, magne parens.
PATER benigne, summa semper lenitas, Crimine gravatain plurimo mentem leva: Concede veram pœnitentiam, precor, Concede agendam legibus vitam tuis. Sacri vagantes luminis gressus face Rege, et tuere, quæ nocent pellens procul; Veniam petenti, summe da veniam, pater; Veniæque sancta pacis adde gaudia: Sceleris ut expers omni, et vacuus metu, Te, mente purâ, mente tranquillâ colam: Mihi dona morte hæc impetret Christus suâ.
SUMME Pater, puro collustra lumine pectus, Anxietas noceat ne tenebrosa mihi. In me sparsa manu virtutum semina larga Sic ale, proveniat messis ut ampla boni. Noctes atque dies animo spes læta recurset, Certa mihi sancto flagret amore fides. Certa vetat dubitare fides, spes læta timere, Velle vetet cuiquam non bene sanctus amor. Da, ne sint permissa, pater, mihi præmia frustra, Et colere, et leges semper amare tuas. Hæc mihi, quo gentes, quo secula, Christe,piâsti, Sanguine, precanti promereare tuo!
MENS mea quid quereris? veniet tibi mollior hora,
In summo ut videas numine læla patrem; Divinam insontes iram placavit Jesus; Nunc est pro pœna pœnituisse reis.
'The night above referred to by Dr. Johnson was that in which a paralytic stroke had deprived him of his voice; and, in the anxiety he felt lest it should likewise have impaired his understanding, he composed the above lines, and said, concerning them, that he knew at the time that they were not good, but then that he deemed his discerning this to be sufficient for the quieting the anxiety before mentioned, as it showed him that his power of judging was not diminished. 2 Al. tuæ. 3 Al. leges. 4 Al. statuant. • Al. votis. 6 Al. precari. 7 Al. litare.
Qui cupit in sanctos Christo cogente referri, Abstergat mundi labem, nec gaudia carnis Captans, nec fastu tumidus, semperque futuro Instet, et evellens terroris spicula corde, Suspiciat tandem clementem in numine patrem.
Huic quoque, nec genti nec sectæ noxius ulli, Sit sacer orbis amor, miseris qui semper adesse Gestiat, et, nullo pietatis limite clausus, Cunctorum ignoscat vitiis, pietate fruatur. Ardeat huic toto sacer ignis pectore, possit Ut vitam, poscat si res, impendere vero.
Cura placere Deo sit prima, sit ultima, sanctæ Irruptum vitæ cupiat servare tenorem ;
Et sibi, delirans quanquam et peccator in horas Displiceat, servet tutum sub pectore rectum : Nec natet, et nunc has partes, nunc eligat illas, Nec dubitet quem dicat herum, sed, totus in uno, Se fidum addicat Christo, mortalia temnens. Sed timeat semper, caveatque ante omnia, turbæ
Ne stolidæ similis, leges sibi segreget audax Quas servare velit, leges quas lentus omittat, Plenum opus effugiens, aptans juga mollia collo Sponte sua demens; nihilum decedere summæ Vult Dens, at qui cuncta debit tibi, cuncta re- poscit.
Denique perpetuo contendit in ardua nisu, Auxilioque Dei fretus, jam mente serena Pergit, et imperiis sentit se dulcibus actum. Paulatim mores, animum, vitamque refingit, Effigiemque Dei, quantum servare licebit, Induit, et, terris major, cœlestia spirat.
AD URBANUM. 1738.
URBANE, nullis fesse laboribus, Urbane, nullis victe calumniis, Cui fronte sertum in erudita Perpetuo viret, et virebit ; Quid moliatur gens imitantium, Quid et minetur, sollicitus parum, Vacare solis perge Musis,
Juxta animo studiisque fælix. Linguæ procacis plumbea spicula, Fidens, superbo frange silentio;
Victrix per obstantes catervas Sedulitas animosa tendet. Intende nervos fortis, inanibus Risurus olim nisibus emuli;
Intende jam nervos, habebis
Participes opera camœnas. Non ulla Musis pagina gratior, Quam quæ severis ludicra jungere Novit, fatigatamque nugis
Utilibus recreare mentem. Texente nymphis serta Lycoride, Rosa ruborem sic viola adjuvat Immista, sic Iris refulget Æthereis variata fucis.
IN RIVUM A MOLA STOANA LICH- FELDIÆ DIFFLUENTEM.
ERRAT adhuc vitreus per prata virentia rivus, Quo toties lavi membra tenella puer; Hic delusa rudi frustrabar brachia motu,
Dum docuit blanda voce natare pater. Fecerunt rami latebras, tenebrisque diurnis Pendula secretas abdidit arbor aquas. Nunc veteres duris periêre securibus umbræ, Longinquisque oculis nuda lavacra patent. Lympha tamen cursus agit indefessa perennis, Tectaque qua fluxit, nunc et aperta fluit. Quid ferat externi velox, quid deterat ætas, Tu quoque securus res age, Nise, tuas.
(Post Lexicon Anglicanum auctum et emen
LEXICON ad finem longo luctamine tandem Scaliger ut duxit, tenuis pertæsus opellæ, Vile indignatus studium, nugasque molestas, Ingemit exosus, scribendaque lexica mandat Dainnatis, pœnam pro pœnis omnibus unam.
Ille quidem recte, sublimis, doctus et acer, Quem decuit majora sequi, majoribus aptum, Qui veterum modo facto ducum, modo carmina vatum,
Gesserat et quicquid virtus, sapientia quicquid, Dixerat, imperiique vices, cœlique meatus, Ingentemque animo seclorum volveret orbem. Fallimur exemplis; temere sibi turba scholarum
Ima tuas credit permitti Scaliger iras, [rum Quisque suum nôrit modulum; tibi, prime viroUt studiis sperem, aut ausim par esse querelis, Non mihi sorte datum; lenti seu sanguinis obsint
1 See Gent. Mag. Vol. VIII. p. 156; and see also the Introduction to Vol. LIV.
Frigora. seu nimium longo jacuisse reterno, Sive mihi mentem dederit natura minorem.
Te sterili functum cura, vocumque salebris Tuto eluctatum spatiis sapientia dia Excipit æthereis, ars omnis plaudit amico, Linguarumque omni terra discordia concors Multiplici reducem circum sonatore magistrum. Me, pensi immunis cum jam mihi reddor, inertis
Desidiæ sors dura manet, graviorque labore Tristis et atra quies, et tardæ tædia vitæ. Nascuntur curis curæ, vexatque delorum Importuna cohors, vacuæ mala somnia mentis. Nunc clamosa juvant nocturnæ guadia meusæ, Nunc loca sola placent; frustra te, Somne, re- cumbens
Alme voco, impatiens noctis metuensque diei. Omuia percurro trepidus, circum omnia lustro, Si qua usquam pateat melioris semita vitæ, Nec quid agam invenio, meditatus grandia, cogor Notior ipse mihi fieri, incultumque fateri Pectus, et ingenium vano se robore jactans, Ingenium nisi materiem doctrina ministrat. Cessat inops rerum, ut torpet, si marmoris absit Copia, Phidiaci fæcunda potentia cœli. Quicquid agam, quocunque ferar, conatibus obstat
Res angusta domi, et macræ penuria mentis.
Non rationis opes animus, nunc parta recenConspicit aggestas, et se miratur in illis, [sens Nec sibi de gaza præsens quod postulat usus Summus adesse jubet celsa dominator ab arce; Non, operum serie seriem dum computat ævi, Præteritis fruitur, lætos aut sumit honores Ipse sui judex, actæ bene munera vitæ ; Sed sua regna videns, loca nocte silentia late Horret, ubi vanæ species, umbræque fugaces, Et rerum volitant raræ per inane figuræ.
Quid faciam? tenebrisne pigram damnare
Restat? an accingar studiis gravioribus audax ? Aut, hoc si nimium est, tandem nova lexica poscam.
IMITATION OF THE ABOVE, BY MR. MURPHY. KNOW YOURSELF.
(AFTER REVISING AND ENLARGING ENGLISH LEXICON, OR DICTIONARY.) WHEN Scaliger, whole years of labour past, Beheld his Lexicon complete at last, And weary of his task, with wond'ring eyes, Saw from words pil'd on words a fabric rise, He curs'd the industry, inertly strong, In creeping toil that could persist so long, And if, eurag'd he cried, Heav'n meant to shed Its keenest vengeance on the guilty head, The drudgery of words the damn'd would know, Doom'd to write lexicons in endless woel.
Yes, you had cause, great genius, to repent; "You lost good days, that might be better spent," You well might grudge the hours of ling'ring pain,
and view your learned labours with disdain.
'See Scaliger's Epigram on this subject, cominunicated without doubt by Dr. Johnson, Gent Mag. 1748. p. 8.
To you were given the large expanded mind, The flame of genius, and the taste refin'd. 'Twas yours on eagle wings aloft to soar, And amidst rolling worlds the great First Cause explore:
To fix the eras of recorded time,
And live in ev'ry age and ev'ry clime; [cause; Record the chiefs, who propt their country's Who founded empires, and establish'd laws; To learn whate'er the sage with virtue fraught, Whate'er the Muse of moral wisdom taught. These were your quarry; these to you were known,
And the world's ample volume was your own.
Yet, warn'd by me, ye pigmy wits, beware, Nor with immortal Scaliger compare. For me, though his example strike my view, Oh! not for me his footsteps to pursue. Whether first Nature, unpropitious, cold, This clay compounded in a ruder mould; Or the slow current, loit'ring at my heart, No gleam of wit or fancy can impart ; Whate'er the cause, from me no numbers flow, No visions warm me, and no raptures glow. A mind like Scaliger's, superior still, No grief could conquer, no misfortune chill. Though for the maze of words his native skies He seem'd to quit, 'twas but again to rise; To mount once more to the bright source of day, And view the wonders of th' etherial way. The love of fame his gen'rous bosom fir'd: Each Science hail'd him, and each Muse inspir'd. For him the sons of learning trimm'd the bays, And nations grew harmonious in his praise.
My task perform'd, and all my labours o'er, For me what lot has Fortune now in store? The listless will succeeds, that worst disease, The rack of indolence, the sluggish ease. Care grows on care, and o'er my aching brain Black Melancholy pours her morbid train. No kind relief, no lenitive at hand,
I seek at midnight clubs, the social band;[spires, But midnight clubs, where wit with noise con- Where Comus revels, and where wine inspires, Delight no more: I seek my lonely bed, And call on Sleep to sooth my languid head. But Sleep from these sad lids flies far away; I mourn all night, and dread the coming day. Exhausted, tir'd, I throw my eyes around, To find some vacant spot on classic ground, And soon, vain hope! I form a grand design; Languor succeeds, and all my pow'rs decline. If Science open not her richest vein, Without materials all our toil is vain. A form to rugged stone when Phidias gives, Beneath his touch a new creation lives. Remove his marble, and his genius dies; With Nature then no breathing statue vies. Whate'er I plan, I feel my pow'rs confin'd By Fortune's frown and penury of mind. I boast no knowledge glean'd with toil and strife, That bright reward of a well-acted life.
I view myself, while reason's feeble light Shoots a pale glimtner through the gloom of night,
While passions, errour, phantoms of the brain, And vain opinions, fill the dark domain;
A dreary void, where fears and grief combiu'd Waste all within, and desolate the mind.
What then remains? Must I in slow decline To mute inglorious ease old age resign? Or, bold ambition kindling in my breast, Attempt some arduous task? Or, were it best Brooding o'er lexicons to pass the day, And in that labour drudge my life away?
AD THOMAM LAURENCE. MEDICUM DOCTISSIMUM,
Cum filium peregre agentem desiderio nimis tristi prosequeretur.
FATERIS ergo, quod populus solet Crepare væcors, nil sapientiam Prodesse vitæ, literasque ;
In dubiis dare terga rebus. Tu, queis laborat sors hominum, mala, Nec vincis acer, nec pateris pius,
Te mille succorum potentem Destituit medicina inentis.
Per cæca noctis tædia turbidæ, Pigræ per horas lucis inutiles, Torpesque, languescisque, curis Solicitus nimis heu ! paternis. Tandem dolori plus satis est datum, Exurge fortis, nunc animis opus, Te, docta, Laurenti; vetustas,
Te medici revocant labores. Permitte summo quicquid habes patri, Permitte fidens, et muliebribus, Amice, majorem querelis
Redde tuis, tibi redde, mentem.
IN THEATRO, March 8, 1771.
TERTII verso quater orbe lustri, Quid theatrales tibi, Crispe, pompæ ? Quam decet canos male litteratos
Tene mulceri fidibus canoris ? Tene cantorum modulis stupere? Tene per pictas oculo elegante
Inter æquales, sine felle liber, Codices, veri studiosus, inter Rectius vives. Sua quisque carpat
Lusibus gaudet puer otiosis, Luxus oblectat juvenem theatri, At seni fluxo sapienter uti
INSULA KENNETHI, INTER HE- BRIDAS.
PARVA quidem regio, sed religione priorum Clara Caledonias panditur inter aquas. -Voce ubi Cennethus populos domuisse feroces Dicitur, et vanos dedocuisse deos. Huc ego delatus placido per cærula cursu, Scire locus volui quid daret iste novi. Illic Leniades humili regnabat in aula, Loniades, magnis nobilitatus avis.
Una duas cepit casa cum genitore puellas, Quas Amor undarum crederet esse deas. Nec tamen inculti gelidis latuere sub antris,
Accola Danubii qualia sævus habet. Mollia non desunt vacuæ solatia vitæ
Sive libros poscant otia, sive lyram. Fulserat illa dies, legis qua docta supernæ Spes hominum et curas gens procul esse jubet. Ut precibus justas avertat numinis iras
Et summi accendat pectus amore boni. Ponti inter strepitus non sacri munera cultus Cessarunt, pietas hic quoque cura fuit. Nil opus est æris sacra de turre sonantis Admonitu, ipsa suas nunciat hora vices. Quid, quod sacrifici versavit fœmina libres? Sint pro legitimis pura labella sacris. Quo vagor ulterius? quod ubique requiritur
Hic secura quies, hic et honestus amor.
PONTI profundis clausa recessibus, Strepens proce'lis, rupibus obsita, Quam grata defesso virentem, Skia, sinum nebulosa pandis ! His, cura, credo, sedibus exulat ; His blanda certe pax habitat locis; Non ira, non moeror quietis Insidias meditatur horis.
At non cavatâ rupe latescere. Menti nec ægræ montibus aviis Prodest vagari, nec frementes In specula numerare fluctus. Humana virtus non sibi sufficit; Datur nec æquum cuique animum sibi Parare posse, utcunque jactet Grandiloquus nimis alta Zeno. Exæstuantis pectoris impetum Rex summe, solus tu regis, arbiter; Mentisque, te tollente, fluctus; Te, resident, moderante fluctus.
« EelmineJätka » |