Inveniat, partoque hostis spolietur honore:
Turba fremit confusa, sonisque frequentibus, euge
Exclamant socii; plausu strepit omne viretum.
Interea fessos inimico Sirius astro
Corripit, et falsas exudant corpora guttas;
Lenia jam zephyri spirantes frigora, et umbræ
Captantur, vultuque fluens abstergitur humor.
INSIGNISSIMUM MEDICUM ET POETAM.
O qui canoro blandius Orpheo
Vocale ducis carmen, et exitu
Feliciore luctuosis
Sæpe animam revocas ab umbris,
Jam seu solutos in numerum pedes
Cogis, vel ægrum et vix animæ tenax
Corpus tueris, seu cadaver
Luminibus penetras acutis;
Opus relinquens eripe te moræ,
Frontemque curis solicitam explica,
Scyphumque jucundus require
Purpureo gravidum Lyæo.
Nunc plena magni pocula postules
Memor WILHELMI, nunc moveat sitim
Minister ingens, imperîque
Præsidium haud leve, MONTACutus.
Omitte tandem triste negotium
Gravesque curas, heu nimium pius!
Nec cæteros cautus mederi
Ipse tuam minuas salutem.
Frustra cruorem pulsibus incitis
Ebullientem pollice comprimis,
Attentus explorare venam
Quæ febris exagitet tumentem: Frustra liquores quot Chymica expedit Fornax, et error sanguinis, et vigor
Innatus herbis te fatigant:
Serius aut citius sepulchro
Debemur omnes, vitaque deseret
Expulsa morbis corpus inhospitum,
Lentumque deflebunt nepotes
(Relliquias anima) cadaver.
Manes videbis tu quoque fabulas,
Quos pauciores fecerit ars tua;
Suumque victorem vicissim
Subjiciet libitina victrix.
Decurrit illi vita beatior
Quicunque lucem non nimis anxius
Reddit molestam, urgetve curas
Sponte sua satis ingruentes;
Et quem dierum lene fluentium
Delectat ordo, vitaque mutuis
Felix amicis, gaudiisque
Innocuis bene temperata.
ADMIRANDA cano levium spectacula rerum,
Exiguam gentem, et vacuum sine mente popellum;
Quem, non surreptis cœli de fornice flammis,
Innocua melior fabricaverat arte Prometheus.
Compita qua risu fervent, glomeratque tumultum
Histrio, delectatque inhiantem scommate turbam;
Quotquot lætitiæ studio aut novitate tenentur,
Undique congressi permissa sedilia complent.
Nec confusus honos; nummo subsellia cedunt
Diverso, et varii ad pretium stat copia scamni.
Tandem ubi subtrahitur velamen, lumina passim
Angustos penetrant aditus, qua plurima visum
Fila secant, ne, cum vacuo datur ore fenestra,
Pervia fraus pateat: mox stridula turba penates
Ingreditur pictos, et mænia squallida fuco.
Hic humiles inter scenas, angustaque claustra,
Quicquid agunt homines, concursus, bella, triumphos,
Ludit in exiguo plebecula parva theatro.
Sed præter reliquos incedit HoMUNCIO rauca
Voce strepens; major subnectit fibula vestem,
Et referunt vivos errantia lumina motus;
In ventrem tumet immodicum; pone eminet ingens
A tergo gibbus; Pygmæum territat agmen
Major, et immanem miratur turba Gigantem.
Hic magna fretus mole, imparibusque lacertis
Confisus, gracili jactat convitia vulgo,
Et crebro solvit, lepidum caput, ora cachinno.
Quanquam res agitur solenni seria pompa,
Spernit sollicitum intractabilis ille tumultum,
Et risu importunus adest, atque omnia turbat.
Nec raro invadit molles, pictamque protervo
Ore petit Nympham, invitoque dat oscula ligno.
Sed comitum vulgus diversis membra fatigant Ludis, et vario lascivit mobile saltu.
Sæpe etiam gemmis rutila, et spectabilis auro,
Lignea gens prodit, nitidisque superbit in ostris.
Nam, quoties festam celebrat sub imagine lucem,
Ordine composito Nympharum incedit honestum
Agmen, et exigui proceres, parvique quirites.
Pygmæos credas positis mitescere bellis,
Jamque, infensa Gruum temnentes prælia, tutos
Indulgere jocis, tenerisque vacare choreis.
Tales, cum medio labuntur sidera cœlo,
Parvi subsiliunt Lemures, populusque pusillus
Festivos, rediens sua per vestigia, gyros
Ducit, et angustum crebro pede pulsitat orbem.
Mane patent gressus; hinc succos terra feraces
Concipit, in multam pubentia gramina surgunt
Luxuriem, tenerisque virescit circulus herbis.
At non tranquillas nulla abdunt nubila luces,
Sæpe gravi surgunt bella, horrida bella, tumultu.
Arma cient truculenta cohors, placidamque quieten
Dirumpunt pugnæ; usque adeo insincera voluptas
Omnibus, et mista castigant gaudia curæ.
Jam gladii, tubulique ingesto sulphure fœti,
Protensæque hastæ, fulgentiaque arma, minæque
Telorum ingentes subeunt; dant claustra fragorem
Horrendum, ruptæ stridente bitumine chartæ
Confusos reddunt crepitus, et sibila miscent.
Sternitur omne solum pereuntibus; undique cæsæ
Apparent turmæ, civilis crimina belli.
Sed postquam insanus pugnæ deferbuit æstus,
Exuerintque truces animos, jam Marte fugato,
Diversas repetunt artes, curasque priores.
Nec raro prisci heroes, quos pagina sacra
Suggerit, atque olim peperit felicior ætas,
Hic parva redeunt specie. Cano ordine cernas
Antiquos prodire, agmen venerabile, Patres.
Rugis sulcantur vultus, prolixaque barbæ
Canities mento pendet: sic tarda senectus
TITHONUM minuit, cum moles tota cicadam
Induit, in gracilem sensim collecta figuram.
Nunc tamen unde genus ducat, quæ dextra latentes
Suppeditet vires, quem poscat turba moventem,
Expediam. Truncos opifex et inutile lignum
Cogit in humanas species, et robore natam
Progeniem telo efformat, nexuque tenaci
Crura ligat pedibus, humerisque accommodat armos,
Et membris membra aptat, et artubus insuit artus.
Tunc habiles addit trochleas, quibus arte pusillum
Versat onus, molique manu famulatus inerti
Sufficit occultos motus, vocemque ministrat.
His structa auxiliis jam machina tota peritos
Ostendit sulcos, duri et vestigia ferri:
Hinc salit, atque agili se sublevat incita motu,
Vocesque emittit tenues, et non sua verba.
|