PENNATAS acies, et lamentabile bellum
Pygmæadum refero: parvas tu, Mufa, cohortes
Instrue; tu gladios, mortemque mìnantia rostra,
Offenfofque Grues, indignantefque pufillam
Militiam celebra; volucrumque hominumque tumultus.
Heroum ingentes animos et triftia bella
Pieridum labor exhaufit, verfuque fonoro
Juffit et æterna numerorum affurgere pompa :
Quis lectos Graiûm juvenes, et torva tuentem
Thefea, quis pedibus velocem ignorat Achillem?
Quem dura Æneæ certamina, quem Gulielmi
Gesta latent? Fratres Thebani, et flebile fatum
Pompeii quem nen delaffavere legentem ?
Primus ego intactas acies, gracilemque tubarum
Carmine depingam fonitum, nova castra secutus ;
Exiguofque canam pugiles, Gruibufque malignos
Heroas, nigrifque ruentem è nubibus hoftem.
Qua folis tepet ortu, primitiifque diei
India læta rubet, medium inter inhofpita faxa
(Per placidam vallem, et paucis accesla vireta)
Pygmæum quondam fteterat, dum fata finebant,
Imperium. Hinc varias vitam excoluere per artes
Seduli, et affiduo fervebant arva popello.
Nunc fi quis dura evadat per faxa viator,
Defertofque lares, `et valles offibus albas
Exiguis videt, et veftigia parva ftupefcit.
Defolata tenet victrix impune volucris ·
Regna, et ficuro crepitat grus improba nido:
Non fic, dum multos ftetit infuperabilis annos
Parvula progenies; tum, fi quis cominus ales
Congredi, et immixtæ auderet le credere pugnæ,
Miles atrox aderat, fumptifque feroculus armis
Sternit humi volucrem moribundam, humerifque reportat
Ingentem prædam; cæfoque epulatur in hofte.
Sæpe improvifas mactabat, fæpe juvabat
Diripere aut nidum, aut ulcifci in prole parentem.
Nempe larem quoties multa conftruxerat arte,
Aut uteri pofuiffet onus, volucremque futuram;
Continuo vultu fpirans immane minaci
Omnia vaftaret miles, foetufque necaret
Immeritos, vitanque abrumperet imperfectam,
Cun tepido nondum maturuit hoftis in ovo.
Hinc caufæ irarum, bella hinc, fatalia bella,
Atque acies letho intenta, volucrumque virûmque
Commiffa ftrages, confufaque mortis imago.
Non tantos motus, nec tam memorabile bellum,
Maconius quondam fublimi carmine vates
Lufit; ubi totam ftrepituque armifque paludem
Mifcuit: hic (vifu miferabile !) corpora murum
Sparfa jacent juncis transfixa, hic gutture rauco
Rana dolet, pedibufque abfciffo poplite ternis
Reptat humi, folitis nec fefe faltibus effert.
Jamque dies Pygmæo aderat, quo tempore cæfi
Poenituit fœtus, intactaque maluit ova.
Nam fuper his accenfa graves exarfit in iras
Grus ftomachans; omnefque fimul,quas Strymonis unda,
Aut ftagnum Mareotidis, imi aut uda Cäystri
Prata tenent, adfunt; Scythicaque excita palude,
Et conjurato volucris defcendit ab Iftro.
Stragefque immenfas et vulnera cogitat absens,
Exacuitque ungues i&tum meditata futurum,
Et roftrum parat acre, fugæque accommodat alas.
Tantus amor belli, et vindi&tæ arre&ta cupido.
Ergo ubi ver nactus proprium, fufpenfus in alto
Aëre concuffis exercitus obftrepit alis,
Terræque immenfos tractus, femotaque longe
quora defpiciunt, Boreamque et nubila tranant
Innumeri crebro circum ingens fluctuat æther
Flamine, et affiduus mifcet cœlum omne tumultus.
Nec minor in terris motus, dum bella faceffit
Impiger, inftituitque agmen, firmatque phalangas,
Et furit arreptis animofus homuncio telis :
Donec turma duas compofta excurrat in alas,
Ordinibufque frequens, et marte inftructa perito.
Jamque acies inter medias fefe arduus infert
Pygmædum ductor, qui majeftate verendus
Inceffuque gravis reliquos fupereminet omnes
Mole gigantea, mediamque affurgit in ulņam.
Torvior afpectu (hoftilis nam infculpferat unguls
Ore cicatrices) vultuque oftentat honefta
Roftrorum figna, et crudos in pectore morfus.
Immortali odio, æternifque exercuit iris
Alituum gentem, non illum impune volucris
Aut ore, aut pedibus peteret confisus aduncis.
Fatalem quoties Gruibus diftrinxerat enfem,
Truncavitque alas, celerique fugam abftulit hofti:
Quot fecit ftrages! quæ nudis funera pullis
Intulit, heu quoties implevit Strymona fletu !
Jamque procul fonus auditur, piceamque volantum
Profpectant nubem bellumque hoftefque ferentem.
Crebrefcit tandem, atque oculis fe plurimus, offert
Ordinibus ftructus variis exercitus ingens
Alituum, motifque eventilat aëra pennis.
Turba polum replet, fpecieque immanis obumbrat
Agmina Pygmæorum, et densa in nubibus haeret:
Nunc denfa, at patriis mox reddita rarior oris.
Belli ardent ftudio Pygmæi, et lumine fævo
Sufpiciunt hoftem; nec longum tempus, et ingens
Turba Gruum horrifico fefe fuper agmina lapfu
Præcipitat gravis, et bellum fperantibus infert :
Fit fragor; avulfæ volitant circum aëra plumæ.
Mox defeffa iterum levibus fefe eripit alis,
Et vires reparata iterum petit impete terras.
Armorum pendet fortuna: hic fixa volucris
Cufpide, fanguineo fefe furibunda rotatu
Torquet agens circum, roftrumque intendit in hoftem
Imbelle, et curvos in morte recolligit ungues.
Pygmæi hic ftillat lentus de vulnere fanguis,
Singultufque ciet crebros, pedibufque pufillis
Tundit humum, et moriens unguem execratur acutum.
Eftuat omne folum ftrepitu, tepidoque rubefcit
Sanguine, fparguntur gladii, fparguntur et alae,
Unguefque et digiti, commiftaque roftra lacertis.
Pygmæadum fævit, mediifque in millibus ardet
Ductor, quem late hinc atque hinc pereuntia cingunt
Corpora fufa Gruum; mediaque in morte vagatur,
Nec plaufu alarum, nec roftri concidit ictu.
Ille Gruum terror, illum denfiffima circum
Mifcetur pugno, et bellum omne laborat in uno:
Cum, fubito appulfus (fic Dî voluere) tumultu
Ex inopino ingens et formidabilis ales
Comprendit pedibus pugnantem ; et (trifte relatu)
Suftulit in cœlum; bellator ab unguibus hæret
Pendulus, agglomerat ftrepitu globus undique denfus:
Alituum; frustra Pygmæi lumine mosto
Regem inter nubes lugent, folitoque minorem
Heroem afpiciunt gruibus plaudentibus efcam.
Jamque recrudefcit bellum, grus defuper urget
Pygmæum roftro, atque hoftem petit ardua morfu;
Tum fugit alta volans; is furfum brachia jactat
Vulneris impatiens, et inanes faevit in auras.
Takis erat belli facies, cum Pelion ingens
Mitteret in coelum Briareus, folioque tonantem
Fræcipitem excuteret; sparguntur in æthere toto
Fulminaque fcopulique: flagrantia tela deorfum
Torquentur Jovis acta manu, dum vafta gigantu
Corpora fufa jacent, femiuftaque fulphure famant.
Viribus abfumptis penitus Pygmeïa tandem
Agmina languefcunt; ergo pars vertere terga
Horribili perculfa metu, pars tollere vocem
|